องค์การการค้าโลก:WTO มีคำตัดสินในวันที่ 16 ก.ย.2563 ว่า การที่สหรัฐอเมริกาโดยประธานาธิบดีโดนับด์ ทรัมป์ เรียกเก็บภาษีเพิ่มเติมต่อ สินค้านำเข้าจากจีนมูลค่ากว่า 2 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2561 เป็นการละเมิดกฏระเบียบการค้าระหว่างประเทศ ปธน.ทรัมป์ไม่พอใจคำตัดสินนี้ ประกาศขู่อาจดำเนินมาตรการบางอย่างกับWTO เพื่อตอบโต้คำวินิฉัยฉีกหน้าสหรัฐว่าทำผิดกฎ คาดถอนตัวจากWTO เหมือนกรณี UNESCO และ WHO เพราะจุดยืนไม่เข้าข้างสหรัฐฯ พร้อมยืนยันจะเดินหน้าเก็บภาษีกดดันจีนต่อไป
สหรัฐเปิดฉากสงครามการค้ากับจีนทำทั้งโลกเครียด
ก่อนหน้านี้ สหรัฐเรียกเก็บภาษีเพิ่มเติมจากสินค้านำเข้าจากจีน โดยอ้างว่าจีนได้ดำเนินการทางการค้าที่กระทบต่อผลประโยชน์ของสหรัฐ ซึ่งรวมถึงการขโมยทรัพย์สินทางปัญญา และการถ่ายโอนเทคโนโลยี แต่คณะกรรมการไต่สวนของ WTO มีคำวินิจฉัยว่า การดำเนินการของสหรัฐเป็นการละเมิดกฎระเบียบทางการค้า เนื่องจากสหรัฐเรียกเก็บภาษีจากสินค้านำเข้าจากจีนเท่านั้น และสหรัฐไม่สามารถชี้แจงให้เห็นว่าสินค้าจีนที่ถูกเรียกเก็บภาษีดังกล่าว ได้รับประโยชน์จากการดำเนินการทางการค้าที่ไม่เป็นธรรมของจีน
ทั้งนี้ เมื่อเดือนก.ย.2561 สหรัฐได้เรียกเก็บภาษี 10% ต่อสินค้านำเข้าจากจีนวงเงินราว 2 แสนล้านดอลลาร์ ก่อนที่จะเพิ่มอัตราภาษีขึ้นเป็น 25% ในอีก 8 เดือนต่อมาวงเงินราว 3.4 หมื่นล้านดอลลาร์ ในกรณีนี้จีนชี้ว่า ภาษีที่สหรัฐเก็บ ละเมิดเงื่อนไขการปฏิบัติที่ได้รับการอนุเคราะห์เป็นอย่างยิ่งจาก WTO เพราะสหรัฐเลือกปฏิบัติเฉพาะกับจีนเท่านั้น ไม่ได้ทำต่อสมาชิก WTO ประเทศอื่น อีกทั้งภาษีสหรัฐฝ่าฝืนระเบียบในการแก้ไขข้อพิพาท ซึ่งกำหนดให้ประเทศต่างๆ ต้องหาทางขอความช่วยเหลือจาก WTO ก่อนตอบโต้ประเทศอื่น
วาระวอชิงตัน-โลกนี้ผลประโยชน์ของสหรัฐเป็นใหญ่
ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐเผยกับผู้สื่อข่าวที่ทำเนียบขาวว่า ยังไม่ได้เห็นคำตัดสินดังกล่าว และกล่าวว่า “เราต้องทำอะไรบางอย่างกับ WTO เพราะ WTO ปล่อยให้จีนทำผิดแล้วลอยนวล เราต้องตรวจสอบคำตัดสิน แต่ผมไม่ใช่แฟนพันธุ์แท้ของ WTO นี่คือสิ่งที่ผมบอกได้ตอนนี้”
ด้าน โรเบิร์ต ไลไธเซอร์ ผู้แทนทางการค้าของสหรัฐ กล่าวโจมตี WTO ว่าพยายามขัดขวางไม่ให้สหรัฐปกป้องแรงงานของตัวเอง “รายงานของคณะผู้พิจารณาชุดนี้ยืนยันสิ่งที่รัฐบาลทรัมป์พูดมาตลอด 4 ปีว่า WTO ไม่สามารถหยุดยั้งพฤติกรรมที่เป็นอันตรายต่อเทคโนโลยีของจีนได้อย่างสิ้นเชิง แม้ว่าคณะผู้พิจารณาจะไม่ได้โต้แย้งหลักฐานมากมายเกี่ยวกับการขโมยทรัพย์สินทางปัญญาของจีนที่สหรัฐส่งให้ แต่คำตัดสินนี้แสดงให้เห็นว่า WTO ไม่ได้หาทางเยียวยาพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมนี้”
ขณะที่ทางการจีนระบุว่าคำตัดสินดังกล่าวมีความยุติธรรม โดยตัวแทนจากกระทรวงพาณิชย์เผยว่า “จีนหวังว่าสหรัฐจะเคารพคำตัดสินของคณะผู้พิจารณา และดำเนินการในทางปฏิบัติเพื่อพบกันครึ่งทางกับจีนและสมาชิกประเทศอื่นของ WTO ร่วมกันรักษาระบบการค้าพหุพาคี และส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจโลกที่มีเสถียรภาพ”
มาร์กาเร็ต เซคูตา อดีตเจ้าหน้าที่สำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐ มองว่า คำตัดสินของ WTO อาจเป็นชนวนให้ทรัมป์ตัดสินใจถอนตัวออกจาก WTO หรืออาจกลายเป็นหลักฐานสนับสนุนข้อเสนอของสหรัฐที่ให้ปฏิรูป WTO ทั้งนี้ คู่กรณีที่ไม่พอใจกับคำตัดสินของ WTO สามารถยื่นอุทธรณ์ต่อองค์กรอุทธรณ์ซึ่งเปรียบเสมือนศาลฎีกา ได้ภายใน 60 วัน ทว่ากระบวนการนี้อาจไม่สามารถนำมาใช้ได้ เนื่องจากเมื่อปลายปี 2019 รัฐบาลทรัมป์คัดค้านการตั้งผู้พิพากษาคนใหม่ ทำให้องค์กรอุทธรณ์ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ เนื่องจากองค์ประชุมไม่ครบ
ปี 2019 ปธน.ทรัมป์ ได้ปราศรัยในที่ประชุมใหญ่สหประชาชาติ, นิวยอร์ก ขอให้ปฏิรูป WTO เพื่อต่อสู้กับการโกงของจีนและชาติอื่นๆ ศูนย์กลางข้อขัดแย้ง หรือการพิพาทครั้งนี้อยู่ที่ การใช้กฎหมายการค้า ค.ศ.1970/พ.ศ.2513 ของสหรัฐ เพื่อสร้างความขัดแย้งทางการค้ากับจีนโดยลำพังเมื่อปี 2561
