สืบเนื่องจากกรณีที่เจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศจีนให้สัมภาษณ์ภายหลังการประชุมทางไกลระหว่างเจ้าหน้าที่ระดับสูงอียูกับคณะผู้นำจีนเมื่อวันที่ 1 เม.ย. 2565 ที่ผ่าน ว่า “เราไม่ได้จงใจทำอะไรเพื่อหลบเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรที่ชาวอเมริกันและชาวยุโรปใช้กับรัสเซีย”
จนถึงขณะนี้ ปักกิ่งยังคงยืนกรานที่จะไม่ “ประณาม” ปฏิบัติการรุกรานยูเครนของรัสเซีย ขณะที่สหรัฐฯ เกรงว่าจีนอาจสนับสนุนมอสโกในด้านอาวุธยุทโธปกรณ์ หรือช่วยค้ำจุนเศรษฐกิจรัสเซียให้สามารถฝ่าฟันบทลงโทษของตะวันตกไปได้
“เราขอคัดค้านการคว่ำบาตร เพราะผลของมาตรการเหล่านี้เสี่ยงที่จะส่งผลเสียลุกลามไปยังทั่วโลก” หวัง ลู่ถง (Wang Lutong) ผู้อำนวยการสำนักงานกิจการยุโรปของกระทรวงการต่างประเทศจีน ได้ระบุในงานแถลงข่าว
ขณะที่เจ้าหน้าที่อาวุโสของอียู เอ่ยเตือนประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ระหว่างการประชุมซัมมิตทางไกล ว่าความพยายามช่วยเหลือรัสเซียไม่ว่าจะทางใดก็ตามอาจบั่นทอนความสัมพันธ์ระหว่างจีนและอียู และภาคธุรกิจกำลังจับตามองท่าทีของจีนอยู่ แต่ทางด้านผู้อำนวยการสำนักงานกิจการยุโรปของกระทรวงการต่างประเทศจีนยืนยันว่า ความสัมพันธ์ทางการค้าตามปกติระหว่างจีนกับรัสเซีย “ไม่ควรได้รับผลกระทบ” และยังชี้ว่า “แม้แต่ยุโรปเองก็ยังต้องทำธุรกิจกับชาวรัสเซียอยู่”
“จีนมีส่วนช่วยปกป้องระบบเศรษฐกิจโลกโดยการคงสัมพันธ์ทางการค้าระดับปกติ กับรัสเซีย ไว้ เพื่อไม่ให้เกิดการหยุดชะงักของอุปทานในห่วงโซ่อุตสาหกรรมต่าง ๆ”
จีนเป็นประเทศคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย โดยมีมูลค่าการค้าระหว่างกันสูงถึง 147,000 ล้านดอลลาร์ในปีที่แล้ว เพิ่มขึ้นเกือบ 30% จากสถิติปี 2019 ตามข้อมูลจากกรมศุลกากรจีน
ทำให้ทางด้าน อัวร์ซูลา ฟอน แดร์ ไลเอิน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป แถลงว่า เขาเชื่อว่า “จีนมีอิทธิพลต่อรัสเซีย” อยู่พอสมควร และหลายฝ่ายต่างคาดหวังว่าจีน “จะแสดงบทบาทความรับผิดชอบในการช่วยยุติสงครามยูเครน”
อย่างไรก็ตาม หวัง ลู่ถง ได้ออกมาเตือนว่า นานาชาติไม่ควรประเมินบทบาทของจีนสูงจนเกินไป กุญแจของปัญหานี้ไม่ได้อยู่ในมือจีน แต่อยู่ที่วอชิงตัน อยู่ที่บรัสเซลส์
“นี่เป็นเรื่องที่ชาวยุโรปจะต้องแก้ไขกันเอง”
ที่ผ่านมาต้องยอมรับว่าจีนโดนกดดันอย่างหนัก ทั้งจากฝั่งสหรัฐฯ นำโดยไบเดน และทางฝั่งกลุ่มชาติยุโรปต่างก็บีบคั้นจีน ให้ตอบโต้รัสเซียอย่างหนัก เหมือนกับที่กลุ่มไม่เป็นมิตรทำกับรัสเซีย แต่นักวิชาการทั้งไทยและต่างประเทศ ก็วิเคราะห์ถึงเรื่องนี้ไว้ว่า จีนจะไม่มีการแซงชั่นรัสเซีย เพราะหากยิ่งทำเช่นนั้น เท่ากับไปบีบให้สถานการณ์ทั้งโลกแย่ลง ไม่มีใครอยากเสี่ยงและเอาประเทศตัวเองไปเสี่ยง เหมือนกับที่ “สีจิ้นผิง” เคยกล่าวกับไบเดนในทำนองว่า เมื่อเรียนผูกก็ต้องแก้เอง เป็นปัญหาที่สหรัฐฯต้องไปจัดการ เมื่อโลกจะคว่ำบาตรรัสเซียเอง
