สงครามเศรษฐกิจที่ฟาดฟันระหว่างสหรัฐและพันธมิตรตะวันตกกับรัสเซียและพันธมิตรตะวันออก กำลังดำเนินอยู่อย่างเข้มข้น ล่าสุดความพยายามที่จะให้ค่าเงินรัสเซียตกต่ำจนไร้ค่าต้องล้มเหลว เพราะค่าเงินรูเบิลเด้งกลับมาเท่ากับก่อนหน้าถูกคว่ำบาตรเรียบร้อย ขณะที่การกลั่นแกล้งให้รัสเซียผิดนัดชำระหนี้ก็ล้มเหลวอีก เพราะรัสเซียชำระหนี้ตรงตามเวลา แม้จะเป็นการชำระด้วยเงินรูเบิลเพราะเจ้าหนี้รับเงินดอลลาร์ไม่ได้เองเนื่องจากถูกคว่ำบาตร จะโทษรัสเซียไม่ได้
วันที่ 8 เม.ย.2565 สำนักข่าวรัสเซียทูเดย์และมาร์เก็ตวอช รายงานว่า เงินรูเบิลรัสเซียแข็งค่าขึ้นเป็น 76 รูเบิลต่อ1 ดอลลาร์สหรัฐ และ 82 รูเบิล ต่อยูโรในวันพฤหัสบดีที่ 7 เม.ย.ที่ผ่านมา โดยแตะระดับที่แข็งแกร่งที่สุดเมื่อเทียบกับสกุลเงินหลักนับตั้งแต่ 23 กุมภาพันธ์ 2565 ก่อนเปิดปฏิบัติการทางทหารบุกยูเครน
รูเบิลร่วงลงสู่ระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์หลังจากรัสเซียเปิดปฏิบัติการทางทหารพิเศษในยูเครน และสหรัฐฯ และพันธมิตรได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรที่พุ่งเป้าไปที่ระบบการเงินของประเทศอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2565 สกุลเงินรัสเซียลดลงเหลือ 150 รูเบิลต่อดอลลาร์สหรัฐ
รัฐบาลรัสเซียได้ดำเนินการเพื่อรักษาเสถียรภาพของเศรษฐกิจที่ถูกคว่ำบาตร โดยช่วยให้ค่าเงินเด้งกลับจากระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ ธนาคารกลางเปิดตัวการควบคุมเงินทุนทันที รวมถึงการห้ามชาวต่างชาติขายทรัพย์สินของรัสเซีย เช่นเดียวกับการขายสกุลเงินแข็งที่ได้รับคำสั่งจากผู้ส่งออก
สกุลเงินรัสเซียได้รับแรงหนุนอีกครั้งหลังจากประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินประกาศเมื่อต้นเดือนมีนาคมว่า “ประเทศที่ไม่เป็นมิตร” ซึ่งกำหนดมาตรการคว่ำบาตรมอสโกจะต้องจ่ายค่าก๊าซธรรมชาติของรัสเซียเป็นรูเบิลเท่านั้น ความต้องการได้รับการตอบรับเชิงลบจากสหภาพยุโรป อย่างไรก็ตาม ฮังการีและสโลวาเกียกล่าวว่าพวกเขาพร้อมที่จะยอมรับวิธีการชำระเงินรูปแบบใหม่ มอสโกยังระบุด้วยว่าในอนาคตสินค้ารัสเซียทั้งหมดจะต้องจ่ายเป็นรูเบิล
ปัจจัยที่สนับสนุนเงินรูเบิลอีกประการหนึ่งคือการประกาศโดยธนาคารแห่งรัสเซียเมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2565 ว่า หน่วยงานกำกับดูแลกลับมาดำเนินการซื้อทองคำอีกครั้งในราคาคงที่ที่ 5,000 รูเบิล (ในขณะนั้นอยู่ที่ 52 ดอลลาร์) ต่อ 1 กรัมระหว่างวันที่ 28 มีนาคมถึง 30 มิถุนายน การเคลื่อนไหวเชื่อมโยงเงินรูเบิลกับทองคำอย่างมีประสิทธิภาพ และเนื่องจากทองคำซื้อขายในสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐ การตั้งราคาพื้นฐานสำหรับรูเบิลกับทองคำ ทำให้เกิดอัตราแลกเปลี่ยนใหม่ระหว่างสองสกุลเงินใกล้กับระดับที่เห็นในวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา
สรุปภาพรวมคือ การคว่ำบาตรทุบค่าเงินรัสเซียของสหรัฐและพันธมิตรตะวันตกล้มเหลว เพราะในที่สุดค่าเงินรูเบิลของรัสเซียกับดีดตัวแข็งค่ากว่าก่อนคว่ำบาตรอีก
ล่าสุดมอสโกว์เปิดเผยว่า ได้จ่ายหนี้ต่างประเทศเป็นรูเบิลเป็นครั้งแรกแล้ว เพราะสหรัฐและตะวันตกคว่ำบาตรปิดกั้นการใช้เงินสกุลอื่น รัสเซียจำเป็นต้องใช้เงินสกุลชาติตนเอง
สหรัฐฯ บล็อกธนาคารไม่ให้ดำเนินการชำระเงินเป็นดอลลาร์ แต่รัสเซียได้จ่ายเงินให้ผู้ถือยูโรบอนด์ที่รัสเซียถือไว้(Eurobonds) เป็นพันธบัตรต่างชาติที่รัสเซียชำระหนี้เป็นรูเบิลเป็นครั้งแรก หลังจากที่ความพยายามในการชำระหนี้ 649.2 ล้านดอลลาร์ถูกปฏิเสธโดยสถาบันการเงินต่างประเทศภายใต้คำสั่งของวอชิงตัน กระทรวงการคลังของรัสเซียได้ประกาศไว้เมื่อวันพุธที่ 6 เม.ย.2565 ที่ผ่านมา
ทุนสำรองเงินตราต่างประเทศของรัสเซียประมาณครึ่งหนึ่ง ซึ่งมีมูลค่ากว่า 3 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ ถูกแช่แข็งโดยประเทศตะวันตก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการคว่ำบาตร
โฆษกเครมลิน ดมิทรี เปสคอฟ กล่าวว่า “รัสเซียมีทรัพยากรที่จำเป็นทั้งหมดในการชำระหนี้ เงินนั้นมีพอ หากการปิดล้อมนี้ยังคงดำเนินต่อไปและการชำระเงินที่มุ่งเป้าไปที่การชำระหนี้ถูกระงับ การชำระเงินในอนาคตก็ต้องเป็นสกุลเงินรูเบิล”
ประเทศนี้มีพันธบัตรต่างประเทศทั้งหมด 15 ฉบับที่มีมูลค่าตามบัญชีประมาณ 4 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ มอสโกว์สามารถจัดการจ่ายคูปองแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศให้กับ Eurobonds ได้หลายครั้งก่อนที่วอชิงตันจะหยุดการทำธุรกรรม
มอสโกว์มีระยะเวลาผ่อนผัน 30 วันในการชำระเงินดอลลาร์ ตามรายงานของหน่วยงานจัดอันดับทั่วโลก รัสเซียจะผิดนัดหากไม่ได้ชำระเงินในสกุลเงินที่ระบุภายในเวลาดังกล่าว เครมลินปฏิเสธแนวคิดเรื่องการผิดนัดชำระหนี้ของประเทศ โดยกล่าวว่ารัสเซียมีเงินทุนและยินดีจะชำระหนี้าอย่างชัดเจน
มอสโกได้อธิบายการที่ตะวันตกปิดกั้นการชำระเงินเพื่อให้รัสเซียเผิดนัดชำระหนี้นั้น ในทางทฤษฎี สถานการณ์สามารถสร้างขึ้นได้ แต่ในข้อเท็จจริงรัสเซียชำระแล้วเป็นเงินรูเบิลตามมูลค่าตลาดเมื่อเทียบกับดอลลาร์ เพราะเจ้าหนี้ไม่ยอมให้รัสเซียชำระเป็นเงินดอลลาร์สหรัฐตามการคว่ำบาตรเอง
แม้จะมีการประกาศคว่ำบาตรชุดใหม่จากสหรัฐและตะวันตก ค่าเงินรูเบิลปรับตัวขึ้นในการซื้อขายเพียงเล็กน้อยสู่ระดับสูงสุดในรอบ 6 สัปดาห์ ด้านธนาคารซเบอร์แบงก์(Sberbank) และผู้ให้กู้เอกชนรายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย อัลฟาแบงก์( Alfa Bank) ต่างก็กล่าวว่าการคว่ำบาตรใหม่ของสหรัฐฯ จะไม่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการดำเนินงานของธนาคาร
แรงกดดันด้านลบต่อหุ้นที่เกิดจากความรู้สึกเชิงลบ เกี่ยวกับข่าวการคว่ำบาตรของชาติตะวันตกอาจมีผลเพียงจำกัด เนื่องจากรัฐบาลได้ให้สัญญาว่าจะสนับสนุนบริษัทรัสเซียโดยการซื้อหุ้นด้วยเงินที่มาจากกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติ
ตลาดหุ้นรัสเซียกำลังแสดง “การฟื้นตัวอย่างน่าอัศจรรย์” ต่อการคว่ำบาตรและแม้กิจกรรมลดลงอย่างรวดเร็วในภาคการผลิตและบริการในประเทศ เนื่องจากนักลงทุนต่างชาติยังถูกห้ามไม่ให้มีส่วนร่วมในการซื้อขายในรัสเซีย แต่หุ้นของบริษัทพลังงานยักษ์ใหญ่ของรัสเซีย Lukoil และ Gazprom Neft เพิ่มขึ้น 3.5% และ 2.5% ตามลำดับ
เงินรูเบิลรัสเซียขยายเวลาการฟื้นตัวในวันพุธ โดยกลับสู่ระดับที่เห็นก่อนรัสเซียบุกยูเครนในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ โดยเงินรูเบิลเพิ่มขึ้นมากกว่า 4 เปอร์เซ็นต์โดยแตะ 79.01ต่อ 1 ดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเท่ากับมูลค่าเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ มูลค่าการซื้อขายของตลาดในช่วงหลักอยู่ที่ 706 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เท่ากับก่อนวันที่ 24 กุมภาพันธ์
เมื่อเทียบกับยูโร ค่าเงินรูเบิลเพิ่มขึ้น 5% มาอยู่ที่ 87 หลังจากแตะระดับ 85.5975 ซึ่งแข็งแกร่งที่สุดนับตั้งแต่วันที่ 17 กุมภาพันธ์ โดยได้รับแรงหนุนจากมาตรการควบคุมเงินทุนและการห้ามซื้อฟอเร็กซ์เงินสด
ธนาคารพรอมซยาซแบงค์(Promsvyazbank) กล่าวว่าเงินรูเบิลได้รับแรงหนุนจากบริษัทที่เน้นการส่งออก ซึ่งขายสกุลเงินต่างประเทศและกิจกรรมต่ำในหมู่ผู้นำเข้า และเสริมว่าสกุลเงินของรัสเซียจะอยู่ที่ 74-76 ต่อดอลลาร์ในอีกไม่กี่วันข้างหน้า
เงินรูเบิลมีแนวโน้มที่จะยังคงได้รับการสนับสนุนจากนโยบายการเงินของธนาคารกลาง เนื่องจากอัตราเงินเฟ้อเร่งขึ้นสู่ระดับสูงสุดในรอบ 7 ปีที่ 16.7% ธนาคารกลางซึ่งขึ้นอัตราดอกเบี้ยหลักเป็น 20% ในการเคลื่อนไหวฉุกเฉินในปลายเดือนกุมภาพันธ์ จะประชุมกันเรื่องอัตราดอกเบี้ยครั้งต่อไปในวันที่ 29 เมษายนที่จะถึงนี้
