สหรัฐฯ กล่าวหาว่า กัมพูชาไม่โปร่งใสต่อกรณีที่จีนดำเนินการก่อสร้างในบริเวณฐานทัพเรือเรียม เมืองสีหนุวิลล์ ของกัมพูชา และเรียกร้องให้รัฐบาลกัมพูชาเปิดเผยว่าจีนมีส่วนร่วมต่อกิจการทหารของกัมพูชาอย่างไรบ้าง ทั้งระบุว่าชาวกัมพูชาไม่เข้าใจวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของจีนกรณีโครงการปรับปรุงฐานทัพเรือ ‘เรียม’ทางด้านกัมพูชาโต้กลับทันที การก่อสร้างท่าเรือเรียมถูกต้องและกัมพูชาได้รับประโยชน์ในการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างชัดเจน อีกทั้งสร้างเสร็จแล้วทุกประเทศสามารถมาใช้งานได้หมด ไม่ได้กำหนดแค่ประเทศจีนเท่านั้น
สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานเมื่อวันที่ 13 ต.ค.2564 ว่า โฆษกสถานกงสุลเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำกัมพูชาระบุว่ากัมพูชาไม่มีความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับโครงการปรับปรุงฐานทัพเรือ Ream ของจีน และเรียกร้องให้รัฐบาลกัมพูชาเปิดเผยรายละเอียดของโครงการดังกล่าวต่อประชาชนเฉพาะอย่างยิ่งประเด็นที่เกี่ยวกับกองทัพจีน
ทั้งนี้ สถาบัน Center for Strategic and International Studies (CSIS) ของสหรัฐฯ ได้เผยแพร่ภาพถ่ายทางอากาศเมื่อวันที่ 13 ต.ค.2564 แสดงให้เห็นอาคารแห่งใหม่ 3 แห่งที่ก่อสร้างโดยบริษัทของจีนเมื่อเดือน ส.ค.- ก.ย.2564 ที่ฐานทัพเรือเรียม (Ream)
วันเดียวกัน แชด โรเดอไมเออร์ (Chad Roedemeier) โฆษกสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐประจำกัมพูชา ออกแถลงการณ์ระบุว่า การแสดงตนทางทหารของต่างชาติที่ฐานทัพเรียมจะถือเป็นการละเมิดรัฐธรรมนูญของกัมพูชาและบั่นทอนความมั่นคงของภูมิภาค
“รัฐบาลกัมพูชาไม่มีความโปร่งใสอย่างเต็มที่เกี่ยวกับเจตนา, ลักษณะ และขอบเขตของโครงการนี้ หรือบทบาทของกองทัพพีอาร์ซี ซึ่งก่อความวิตกกังวลเกี่ยวกับจุดประสงค์ในการใช้สิ่งอำนวยความสะดวกของฐานทัพเรือแห่งนี้” เขากล่าวพาดพิงถึงกองทัพจีน “ชาวกัมพูชาสมควรได้รับรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงการที่เรียม และควรมีสิทธิ์แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับข้อตกลงทางทหารประเภทนี้ ซึ่งส่งผลในระยะยาวต่อประเทศของพวกเขา”
รายงานกล่าวว่า ช่วงไม่กี่ปีมานี้ เกิดความบาดหมางในความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐกับกัมพูชา สืบเนื่องจากสหรัฐกล่าวหาพรรครัฐบาลของนายกฯ ฮุน เซน ว่าปราบปรามฝ่ายค้าน และความกังวลเกี่ยวกับอิทธิพลที่เพิ่มขึ้นของจีน
เมื่อ 1 ปีก่อน กัมพูชาเผยว่าได้รื้อถอนสิ่งอำนวยความสะดวกที่สร้างด้วยทุนของสหรัฐภายในฐานทัพเรือแห่งนี้ เพื่อเปิดให้มีการขยายต่อเติม ขณะที่รัฐบาลสหรัฐกล่าวว่า กัมพูชาเป็นฝ่ายปฏิเสธข้อเสนอของสหรัฐเมื่อ 1 ปีก่อนหน้านั้นที่จะบูรณะซ่อมแซมฐานทัพเรือแห่งนี้
รัฐบาลฮุน เซน ยืนกรานปฏิเสธรายงานที่บอกว่ากัมพูชามีแผนจะอนุญาตให้จีนวางกำลังทางทหารที่ฐานทัพแห่งนี้ หากเป็นเช่นนั้นจะถือเป็นความเคลื่อนไหวที่สำคัญสำหรับจีนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ขณะที่สหรัฐเองมีการฝึกทหารตั้งฐานทัพในอดีต ในย่านนี้มานานหลายสิบปี
พาย สีพัน โฆษกรัฐบาลกัมพูชา ยืนยันอีกครั้งว่า การก่อสร้างของจีนที่ฐานทัพเรียมเป็นไปอย่างถูกต้องโปร่งใส เป็นส่วนหนึ่งของความช่วยเหลือด้านการพัฒนา ซึ่งจีนไม่ได้สร้างสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ สำหรับการใช้งานทางทหารของจีนเอง และกัมพูชาก็จะเปิดกว้างสำหรับทุกประเทศที่ต้องการใช้งานเมื่อการบูรณะก่อสร้างเสร็จสิ้นแล้ว
พาย สีพันกล่าวย้ำว่า “ท่าเรือของเราเปิดกว้างให้ทุกคนเมื่อการก่อสร้างเสร็จสิ้น” และสำทับว่าจีนไม่ได้สร้างสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับกองทัพของพวกเขา “หากมีเพื่อนที่ต้องการช่วยก่อสร้าง เราก็อนุญาต และเมื่อการก่อสร้างเสร็จสิ้น เรายินดีต้อนรับทุกประเทศใช้งาน”
