กรมการค้าต่างประเทศเดินหน้าปกป้องผู้ส่งออกโซลาร์เซลล์ไทย มูลค่าส่งออกปีละกว่า 3.5 หมื่นล้านบาท ยื่นหนังสือค้านสหรัฐฯ เปิดไต่สวนหลบเลี่ยงมาตรการตอบโต้การทุ่มตลาดและการอุดหนุนสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์จากไทย พร้อมให้คำปรึกษาผู้ส่งออกไทยแก้ต่างเต็มที่ งานนี้เพื่อนบ้านโดนด้วย
วันที่ 1 เมษายน 2565 นายพิทักษ์ อุดมวิชัยวัฒน์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2565 กระทรวงพาณิชย์สหรัฐอเมริกา ได้ลงประกาศในเว็บไซต์ของหน่วยงาน แจ้งการเปิดไต่สวนมาตรการตอบโต้การทุ่มตลาดและการอุดหนุน ที่เรียกสั้นๆว่า AC:Anti-Circumvention สินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกจาก 4 ประเทศ
ได้แก่ มาเลเซีย เวียดนาม กัมพูชา และไทย เพราะเห็นว่าสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ (โซลาร์เซลล์) ที่ส่งออกจาก 4 ประเทศดังกล่าว เป็นการนำเข้าชิ้นส่วนจากจีนมาประกอบเป็นสินค้าสำเร็จรูปแล้วส่งออกไปสหรัฐเพื่อหลบเลี่ยงมาตรการโต้การทุ่มตลาด (Anti-Dumping : AD) และมาตรการตอบโต้การอุดหนุน (Countervailing Duty : CVD) ที่สหรัฐใช้บังคับกับสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกจากจีน
ที่ผ่านมา กรมได้รับทราบการยื่นคำขอของผู้ผลิตสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ในสหรัฐ คือ บริษัท Auxin Solar Inc. เพื่อให้กระทรวงพาณิชย์สหรัฐเปิดไต่สวน AC สินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกจาก 4 ประเทศดังกล่าว ซึ่งกรมได้แจ้งผู้ส่งออกไทยให้ทราบโดยทันที และได้มีการประสานกันอย่างใกล้ชิดเพื่อติดตามความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ เมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2565 กรมได้มีหนังสือถึง Ms. Marisa Lago, Under Secretary of Commerce for International Trade กระทรวงพาณิชย์สหรัฐยื่นคัดค้านการเปิดไต่สวนดังกล่าวแล้ว
โดยให้เหตุผลว่า สินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ของไทยมีกระบวนการผลิตที่มีการแปรสภาพอย่างเพียงพอ มิใช่กระบวนการผลิตเพียงเล็กน้อย จึงไม่เข้าข่ายการหลบเลี่ยงมาตรการ AD/CVD ที่สหรัฐใช้บังคับกับสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์จากจีน พร้อมเรียกร้องให้ยกเว้นสินค้าดังกล่าวที่ส่งออกจากไทยออกจากขอบเขตการไต่สวน
และต่อมาเมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2565 ท่านรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ก็ได้มีหนังสือถึง Ms. Gina M. Raimondo รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์สหรัฐคัดค้านการเปิดไต่สวนกรณีดังกล่าวอีกฉบับด้วย
ตามกระบวนการไต่สวน AC ของสหรัฐเมื่อมีประกาศเปิดไต่สวน AC แล้ว กระทรวงพาณิชย์สหรัฐจะส่งแบบสอบถาม (Questionnaire) ให้กับผู้ส่งออกไทยเพื่อเปิดโอกาสให้ชี้แจงข้อมูลและข้อเท็จจริงในกระบวนการไต่สวน นอกจากนี้ ผู้มีส่วนได้เสียยังสามารถแสดงความคิดเห็นได้ตลอดกระบวนการไต่สวน ซึ่งกรมจะมีการประชุมหารือกับผู้ส่งออกไทยเพื่อเตรียมความพร้อมในการแก้ต่างกรณีดังกล่าวต่อไป
โดยกระทรวงพาณิชย์สหรัฐจะมีประกาศผลการไต่สวนเบื้องต้นภายใน 150 วัน และจะต้องมีประกาศผลการไต่สวนชั้นที่สุดภายใน 300 วัน นับตั้งแต่วันที่ประกาศเปิดไต่สวนลงใน Federal Register โดยหากผลการไต่สวนพบว่าผู้ส่งออกรายใดมีการหลบเลี่ยงจริง สหรัฐจะขยายการเรียกเก็บอากร AD/CVD กับผู้ส่งออกรายนั้นที่ส่งสินค้าดังกล่าวไปยังสหรัฐ ตามอัตราอากร AD/CVD ที่เรียกเก็บจากจีน ดังนั้น เพื่อรักษาและปกป้องผลประโยชน์ในการส่งออก ผู้ส่งออกไทยควรเข้าร่วมกระบวนการไต่สวนของสหรัฐ โดยการให้ข้อมูลตามแบบสอบถามเพื่อพิสูจน์ว่าไม่ได้กระทำการหลบเลี่ยงตามที่ถูกกล่าวหา
ทั้งนี้ มาตรการ AC คือ มาตรการที่ประเทศผู้นำเข้าใช้ในการตอบโต้ผู้ส่งออกที่มีพฤติการณ์หลบเลี่ยงมาตรการ AD หรือมาตรการ CVD ซึ่งในการกำหนดใช้มาตรการ AC นั้นจะต้องผ่านกระบวนการและขั้นตอนการยื่นคำขอ การเปิดไต่สวน และการดำเนินกระบวนการไต่สวนตามที่กฎหมายประเทศผู้นำเข้ากำหนด โดยในกรณีที่มีการไต่สวนแล้วพบว่าผู้ส่งออกรายใดมีการหลบเลี่ยงก็จะขยายการเรียกเก็บอากร AD/CVD ไปยังสินค้าที่ส่งออกจากผู้ผลิตรายดังกล่าว
ปีที่ผ่านมาไทยส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ไปสหรัฐฯ 35,000 ล้านบาท
นายพิทักษ์ กล่าวอีกว่า ไทยมีการส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีตลาดส่งออกหลัก ได้แก่ สหรัฐ เวียดนาม ฮ่องกง ญี่ปุ่น และจีน โดยในปี 2564 ไทยส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ไปยังสหรัฐฯ คิดเป็นมูลค่า 1,069.49 ล้านเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 35,000 ล้านบาท) หรือคิดเป็นสัดส่วน 49.10% ของปริมาณการส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ทั้งหมดของไทย
โดยหากผู้ประกอบการรายใดต้องการคำแนะนำเรื่องมาตรการ AC สามารถติดต่อกองบริหารการนำเข้าและรับรองถิ่นกำเนิด โทรศัพท์ 0 2547 5086 หรืออีเมล dft.ac2@gmail.com หรือศึกษาข้อมูลได้ที่ www.thaitr.go.th