นักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์คนสำคัญของอิหร่านถูกลอบสังหารชานเมืองเตหะราน อิหร่านเชื่ออิสราเอลมีเอี่ยวเพราะเนทัน ยาฮูระบุชื่อในรายงานเรื่องนิวเคลียร์บ่อยและกลุ่มมอสสาดประกาศจับตาต่อเนื่องหลายปี เหตุการณ์นี้เสี่ยงจุดชนวนความตึงเครียดในตะวันออกกลางอีกครั้ง ระหว่างการเปลี่ยนถ่ายอำนาจของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ให้โจ ไบเดน
วันศุกร์ที 27 พฤศจิกายน 2563 รัฐบาลอิหร่านเผยว่า โมห์เซ็น ฟาครีซาเดห์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนิวเคลียร์ที่ดูแลโครงการ Amad ของอิหร่าน ถูกกลุ่มมือปืนลอบสังหารระหว่างโดยสารรถยนต์บนถนนนอกกรุงเตหะราน ภาพจากที่เกิดเหตุแสดงให้เห็นกระจกหน้ารถแตกกระจายและกองเลือดบนถนน ผู้เห็นเหตุการณ์อ้างว่าได้ยินเสียงระเบิด 1 ครั้ง ตามมาด้วยเสียงรัวกระสุน และมีรายงานเจ้าหน้าที่อารักขาบาดเจ็บจำนวนหนึ่ง รวมทั้งมีรายงานว่ารถเก๋งนิสสันถูกกระสุนยิงพรุนทั้งคัน ขณะที่ฟาครีซาเดห์ถูกนำตัวส่งโรงพยาบาลและเสียชีวิตในเวลาต่อมา นอกจากนี้ ยังมีรายงานซึ่งยังไม่ยืนยันว่าหนึ่งในผู้ลงมือถูกจับกุมตัวได้
อาลี อัคบาร์ เวลายาตี ที่ปรึกษาด้านกิจการต่างประเทศของ อยาโตเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่านที่เผยว่า “อิหร่านจะคิดบัญชีเลือดของผู้พลีชีพที่ยิ่งใหญ่นี้ จากกลุ่มผู้ก่อการร้ายและผู้สนับสนุนของกลุ่ม”
อิหร่านชี้ก่อการร้ายโดยรัฐ?
-โมฮัมหมัด จาวาด ซารีฟ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศอิหร่านทวีตถึงการลอบสังหารว่า “วันนี้กลุ่มก่อการร้ายสังหารนักวิทยาศาสตร์คนสำคัญของอิหร่าน อิหร่านขอเรียกร้องให้นานาชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอียูยุติการกระทำสองมาตรฐานที่น่าอับอาย และประณามการก่อการร้ายที่กระทำโดยรัฐ” เจ้าหน้าที่ทหารระดับสูงของอิหร่านเชื่อว่าการลอบสังหารครั้งนี้ลงมือโดยใครสักคนที่เกี่ยวข้องกับอิสราเอลและสหรัฐ และยังกล่าวอีกว่าจะตอบโต้ผู้ลงมืออย่างรุนแรง
-ท่าทีของฝ่ายต่อต้านอิหร่าน:สำนักข่าวบีบีซีและรอยเตอร์รายงานว่า สำนักงานข่าวกรองของชาติตะวันตก, อิสราเอล และชาวอิหร่านพลัดถิ่นที่ต่อต้านผู้นำอิหร่านกล่าวว่า นักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ผู้นี้เป็นผู้ริเริ่มวางแผนเบื้องหลังโครงการอาวุธนิวเคลียร์ลับของอิหร่านที่ถูกระงับเมื่อปี 2546 นักการทูตตะวันตกเรียกเขาว่า “บิดาแห่งระเบิดของอิหร่าน”
ข่าวการลอบสังหารเขามีออกมาท่ามกลางความวิตกกังวลครั้งใหม่เกี่ยวกับปริมาณยูเรเนียมเสริมสมรรถะที่อิหร่านกำลังผลิตเพิ่มขึ้น ยูเรเนียมเสริมสมรรถนะนี้เป็นส่วนประกอบสำคัญทั้งต่อการผลิตไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์เพื่อพลเรือนและการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ทางทหาร แต่รัฐบาลอิหร่านยืนกรานว่าโครงการนิวเคลียร์อิหร่านมีวัตถุประสงค์เพื่อสันติเท่านั้นสำนักข่าวบีบีซีกล่าวว่า ระหว่างปี 2553-2555 มีนักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ชาวอิหร่านโดนลอบสังหาร 4 ราย อิหร่านกล่าวโทษอิสราเอลว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับการสังหาร
ฟาครีซาเดห์เคยถูกระบุชื่ออย่างเจาะจงในรายงานที่นายกฯ เบนจามิน เนทันยาฮู นำเสนอเกี่ยวกับโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านเมื่อเดือนพฤษภาคม 2561 นอกจากนี้ ในรายงาน “การประเมินขั้นสุดท้าย” เรื่องโครงการนิวเคลียร์อิหร่านของทบวงพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศปี 2558 เขายังเป็นนักวิทยาอิหร่านคนเดียวที่ถูกเอ่ยถึง
ด้าน จอห์น เบรนแนน อดีตผู้อำนวยการสำนักข่าวกรองกลางของสหรัฐ (CIA) เผยว่า การสังหารนักวิทยาศาสตร์รายนี้เป็นอาชญากรรมและเป็นการกระทำที่สะเพร่าที่เสี่ยงกระตุ้นความขัดแย้งในภูมิภาคให้ปะทุขึ้นมาอีกครั้ง ขณะที่สำนักข่าวรอยเตอร์สรายงานว่า รัฐบาลอิสราเอลและสหรัฐปฏิเสธแสดงความคิดเห็นกับการลอบสังหารที่เกิดขึ้น ทั้งนี้ ฟาครีซาเดห์ไม่ใช่นักวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์คนแรกที่ถูกลอบสังหาร และอิหร่านก็โทษว่าอิสราเอลมีส่วนเกี่ยวข้องกับการลอบสังหารที่ผ่านมา
ศัตรูอิหร่านต้องการสงครามเต็มรูปแบบ
นักวิเคราะห์มองว่าการตายของ มอห์เซน ฟาครีซาเดห์ จะก่อความยุ่งยากซับซ้อนแก่ความพยายามของว่าที่ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ที่จะหวนคืนสู่การผ่อนคลายความตึงเครียด เช่นเดียวกับเมื่อครั้งในสมัยการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีของบารัค โอบามา แต่อาจลืมไปว่า สมัยโอบามาเป็นประธานาธิบดี การถล่มอิรัก ลิเบีย ฯย่านตะวันออกกลางดุเดือดต่อเนื่อง ทำประชาชนล้มตาย บ้านเมืองล่มสลาย
ด้านที่ปรึกษาด้านการทหารของ อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมนาอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน ประกาศโจมตีสายฟ้าแลบจัดการพวกมือสังหารที่ข่มเหงผู้เสียสละ “ในวันท้ายๆในชีวิตการเมืองของพวกเขา พันธมิตร(ทรัมป์) พวกไซออนิสกำลังหาทางเพิ่มแรงกดดันต่ออิหร่านและสร้างสงครามเต็มรูปแบบ” ฮอสเซน เดห์กานกล่าว
ทรัมป์ ซึ่งพ่ายแพ้ศึกเลือกตั้งประธานาธิบดีเมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน ต่อ ไบเดน และจะออกจากตำแหน่งในวันที่ 20 มกราคม ถอนสหรัฐฯออกจากข้อตกลงประวัติศาสตร์ที่บรรลุโดยโอบามา ซึ่งยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรต่างๆที่กำหนดเล่นงานอิหร่าน แลกกับการที่เตหะรานยอมระงับโครงการนิวเคลียร์
ไบเดน เคยบอกว่าเขามีเป้าหมายจะฟื้นข้อตกลงดังกล่าว แม้พวกนักวิเคราะห์จำนวนมากบอกว่ามันเป็นเป้าหมายที่ท้าทายอย่างมาก เนื่องจากต่างฝ่ายต่างเรียกร้องคำรับประกันจากอีกฝ่ายเพิ่มเติม
โรเบิร์ต มัลเลย์ ซึ่งเคยเป็นที่ปรึกษาด้านอิหร่านของโอบามาและเป็นที่ปรึกษาอย่างไม่เป็นทางการของคณะทำงานไบเดน ระบุว่าเหตุสังหารฟาครีซาเดห์ เป็นหนึ่งในหลายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงสัปดาห์ท้ายๆของทรัมป์ ที่ดูเหมือนว่าจะทำให้ ไบเดน เจองานยากขึ้นในการหวนคืนสู่การเจรจากับเตหะราน
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯรายหนึ่งยืนยันเมื่อช่วงกลางเดือนที่ผ่านมาว่า ทรัมป์ขอให้ผู้ช่วยด้านการทหารร่างแผนสำหรับความเป็นไปได้ที่จะโจมตีอิหร่าน ก่อนสุดท้าย ทรัมป์ จะล้มเลิกแนวคิดนี้ไป เพราะเสี่ยงโหมกระพือความขัดแย้งในตะวันออกกลางให้ลุกลามบานปลายยิ่งขึ้น
เมื่อเดือนมกราคม 2563 ที่ผ่านมา ทรัมป์ออกคำสั่งให้ส่งโดรนปฏิบัติการโจมตีทางอากาศในกรุงแบกแดด เมืองหลวงของอิรัก ปลิดชีพ กาเซ็ม โซไลมาลี ผู้บัญชาการหน่วยรบพิเศษคุดส์ (Quds)แห่งกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน ส่งผลให้ อิหร่าน ตอบโต้ด้วยการยิงชีปนาวุธถล่มฐานทัพสหรัฐฯในอิรัก นำพาคู่อริทั้งสองเฉียดใกล้สงครามมากที่สุดในรอบหลายทศวรรษ